miércoles, septiembre 28, 2005

Os de Silvaoscura (9)

Non son moi partidario das siglas, pero creo que hoxe vou falar de B. Na súa mocidade, debeu de ser muller fermosa de corpo e escasa de xuízo. Segundo contan, tivo amores pouco clandestinos con M., un home casado, auténtica lenda da historia da luxuria. Esta relación deu lugar a rifas, liortas e espectáculos escandalosos, algo que daquela -anos corenta ou cincuenta- non estaba aínda ben visto. Unha tarde, a parella da Garda Civil, probablemente requerida por algún veciño amante da orde, presentouse no lugar e reclamou a presenza de B., coa intención de reprendela e mesmo ameazala. Pero sucedeu que ela, na súa turbia inocencia, non foi quén de manter a calma perante a aparición dos tricornes. Nada máis velos, axeonllouse e berrou que por fin chegaba a hora de confesar o seu crime. Os gardas disimularon a sorpresa e deixaron falar á rapaza. Pouco despois, entre as sombras dun monte próximo, B. amosáballes o lugar exacto onde enterrara o corpo dun bebé recén nacido, froito da súa relación co lascivísimo M.
Viñeron despois anos de cadea, de monxas, de vergoña, de arrepentimento. Case unha década despois, B. volveu ao lugar e casou cun tal R., un home entrañable ao que eu coñecín e que me contou ducias de veces a mesma historia sobre un grupo de galegos emigrados a Fernando Po que escoitaban as retransmisións dos partidos do Celta nunha radio de alcance extraordinario.
Haberá volta dun mes ou talvez menos, saíndo dunha misa na capela do San Xoán, vin a B. Xa hai anos que é unha muller vella, viúva, de caxato permanente. Cando nos saudamos, vin nos seus ollos unha dozura coa que non contaba.

miércoles, septiembre 21, 2005

Os de Silvaoscura (8)

A miña avoa Avelina e algúns dos seus irmáns gozaron do discutible privilexio da lonxevidade. Como todos os que chegan a moi vellos, foron adaptando os seus razoamentos ata os límites do surrealismo. Sucedeu así, por exemplo, cando morreu a tía Delfina, talvez a primeira muller de Penosiños que recoñeceu publicamente a súa condición de fumadora.
Se non me engano, morreu polo tempo do Nadal. Creo que fora o Antonio Chanqueiro o que viñera no seu tractor a avisarnos da nova, pouco despois de deitarnos, en plena Noiteboa.
Daquela aínda non existían os tanatorios, polo que se velaban os mortos na casa. A tía Delfina repousaba, pois, na súa propia habitación. Cando o meu pai entrou para rezarlle, sorprendeu unha escena insólita. Os irmáns da defunta -o tío Xosé, o tío Eloi e a avoa Avelina, os tres octoxenarios- trataban de erguer a caixa. Parecíalles que as asas eran demasiado lixeiras para tanto peso, polo que decidiran comprobar persoalmente a firmeza do cadaleito. A intervención do meu pai impediu que os tres anciáns continuasen coa sesión de levantamento de caixas. Mágoa; sería un momento marabilloso.

lunes, septiembre 19, 2005

Os de Silvaoscura (7)

Segundo contan os que o coñeceron, o Rachelo Vello lucía un brutal bigote do que estaba particularmente orgulloso. Lonxe da temible raia falanxista ou da moderación dos pais de familia, o bigote do Rachelo era grande, fero, desafiante, como de cosaco bebedor de vodka ou paisano de aldea gala. Porén, as maldicións bíblicas tamén chegan aos lugares pequenos. Unha noite, mentres o Rachelo durmía, a súa muller, Tantina, cansa de non saber cómo eran en realidade os beizos e o rostro do seu home, colleu unhas tesoiras e recortou todo o que puido aquel desmesurado apéndice. Cando o Rachelo espertou e se descubriu sen o seu símbolo preferido, comezou a ceibar grandes berros, a medio camiño entre o laio e a blasfemia.
A Tantina, temerosa da ira do seu home, buscou no maxín algunha solución. Por sorte para ela, aínda eran os tempos en que os animais vivían coa xente en aceptable harmonía.
-Foiche a cabra, home, foiche a cabra.
Os cronistas da historia din que o Rachelo aceptou a explicación sen poñela en dúbida nin por un segundo. Debía de estar moi namorado.

Proposta

Propoño que enchamos os blos (este e todos), as cartas ao director dos xornais e as caixas de correo das consellerías. Estes días teño lido comentarios a favor e en contra da nova Secretaria Xeral de Política Lingüística. Máis que criticala, creo que, polo de agora, temos a obriga de axudala. Mandémoslle ideas, suxestións, propostas, todo aquilo que poida servir para frear a agonía da lingua galega. Se queredes, empezo eu. Aí vou:
1. A Xunta subvenciona moitos eventos culturais, deportivos, reunións de empresas e cousas semellantes. Póñase como condición que a lingua dos carteis e da megafonía sexa a galega.
2. Lóitese contra a perversa identificación que fan algúns interesados, esa que di lingua=ideoloxía. Fainos moito máis dano do que pensamos.
3. Afórrense os cartos gastados na promoción exterior e traballemos en reforzar os alicerces da casa. Si, é moi emocionante que unha rapaza de San Petersburgo fale un bonito galego, pero case preferiría que o falasen os mozos de Vigo.
4. É importantísimo que os nosos representantes públicos falen galego. É máis, que o falen ben. O caos pronominal de Touriño é simplemente intolerable.
5. Aínda que hai honrosas excepcións, a maioría dos curas seguen a promover unha idea acomplexada e ridícula do galego.
6. O básico, o verdadeiramente fundamental é que os pais galegofalantes saiban que poden e deben transmitir a lingua aos seus fillos.
Por favor, máis ideas. Está en perigo algo moi importante.

viernes, septiembre 16, 2005

Os de Silvaoscura (6)

O Aurelio merecería ser un personaxe de novela. Pero non o é. Cada vez que o sinto pasar, cantando algunha melodía da súa invención, penso con admiración que a realidade é unha característica que non lle acae ben.
Cando eu era pequeno, Aurelio falaba moito de Bruce Lee, a quen el chamaba así, brucelee, e non ese ridículo brus li que din na televisión. Unha tarde, convocou a todo o lugar nun campo próximo á miña casa. Alá fomos, coa irónica distancia dos que descoñecen a alma do artista. Durante a media hora seguinte, Aurelio e a súa primeira muller, Celia I, fixeron chaves de judo, deron chimpos espectaculares, ceibaron berros de elegante sabor oriental e saudaron ao público con extraordinaria educación. Os veciños de Silvaoscura, que xa daquela eran case todos vellos e filósofos, aplaudiron mesuradamente, menos sorprendidos do que cabería agardar, e mesmo se negaron a que o Aurelio executase unha chave especialmente complicada, coa que pretendía frear un suposto ataque da Celia, armada esta cun coitelo de matar porcos. Eu, que debía ser o único neno do auditorio, sentinme inmensamente feliz. Supoño que foi nunha desas cando empecei a perder o sentido da realidade.

miércoles, septiembre 14, 2005

Os de Silvaoscura (5)

Morreu o Xulio de Calvos. Aínda o vira na misa de San Salvador, grande e de bo humor, como era el. Segundo contan os que o viron, viña cun carretillo de fabas. Pasou por diante da súa casa sen reparar nela. Un veciño, ao velo, fíxolle ver o seu erro. O Xulio non contestou. Limitouse a dar a volta e rectificar o camiño. Cando chegou a porta, pousou o carretillo e caeu morto. Posto que ten que chegar o final, a min paréceme poético que a cousa veña así, sutil e responsable, cos deberes feitos e as fabas no seu sitio.
Por certo, aviso aos amantes da estatística: o Xulio de Calvos é o terceiro que morre en poucos anos empurrando un carretillo. Antes del, finaron en similares condicións o Xaime do Tellado e o Elías do Reguengo. Estou seguro de que Deus saberá premialos.

Tópico e contratópico

Este verán conseguín ler máis do previsto. Eu son un deses que se propoñen unhas vacacións lectoras e que acaban paseando libros por pura ximnasia. Desta vez, no entanto, dei rematado unhas cantas novelas das que non vou falar por aquilo de que cada un ten os seus gustos e non hai por qué darlles demasiada importancia. Gustaríame, con todo, recomendar un libriño sen grandes pretensións. Titúlase "Buenos días, Sócrates", o seu autor é un tal Juan Carlos Ortega e lino nunha das miñas escasísimas sesións de praia. Fala de tópicos modernos, do abuso que facemos deles e do contentos que quedamos cada vez que botamos a pacer algunha frase elegante, progresista e supostamente intelixente. Como curiosidade, Ortega afirma que cada tópico leva de seu unha especie de contratópico, é dicir, un contrario ideolóxico igualmente válido para as conversas de café, ascensor ou salón de graos. Como exemplo, propoño dous ditos do tempo: a depresión post-vacacional da que se queixan uns e a beleza do outono que defenden outros. Eu son dos segundos, pero admito que non deixa de ser un falar.